เป็นโปรโตซัวในเลือดกลุ่ม Haemogregarines จัดอยู่ใน Phylum Apicomplexa เชื้อมีรูปร่างลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมค่อนข้างยาวดูคล้ายไส้กรอก  มีความยาวประมาณ 8 – 12 ไมครอน กว้าง 3 – 6 ไมครอน ตัวเชื้อถูกล้อมรอบด้วยแคปซูลที่บอบบาง ซึ่งเมื่อย้อมแผ่นฟิลม์เลือดด้วยสี Giemsa‘s หรือ Wright‘s stain แคปซูลจะติดสีฟ้าอ่อน โดยตรงกลางเชื้อมีนิวเคลียสติดสีม่วงน้ำเงินอยู่ภายในแคปซูล พบแกรนูลติดสีชมพูกระจายอยู่ทั่วไปในไซโตพลาสซึม ตัวเชื้ออยู่ในไซโตพลาสซึมของเม็ดเลือดขาวโดยจะเบียดนิวเคลียสของเม็ดเลือดขาวทำให้มีรูปร่างนิวเคลียสของเม็ดเลือดขาวผิดไปจากปกติ หรืออาจจะไม่เบียดนิวเคลียสของเม็ดเลือดขาวถ้าเชื้ออยู่ในเม็ดเลือดขาวชนิด monocyte ที่มีขนาดใหญ่

ชีพจักร

                   สุนัขติดเชื้อโดยการกินเห็บซึ่งเป็นพาหะของโรคเข้าไปโดยบังเอิญ  เห็บดังกล่าวได้แก่ Rhipicephalus sanguineus และ Haemaphysalis ที่มีเชื้ออยู่  โดยเชื้อระยะติดต่อจากเห็บจะเป็นเชื้อระยะ sporozoite  ที่อยู่ภายใน  sporocyst  ในช่องว่างลำตัวของเห็บ  หลังจากเชื้อเข้าสู่ร่างกายสุนัข  sporozoite  จะออกจาก sporocyst  และไชผนังลำไส้สุนัขผ่านเข้าสู่กระแสเลือดไปยังอวัยวะต่าง ๆ เช่น ม้าม  ตับ  ไขกระดูก  ต่อมน้ำเหลืองและกล้ามเนื้อ  โดยเฉพาะอย่างยิ่งพบมากที่กล้ามเนื้อลายและกล้ามเนื้อหัวใจ เชื้อจะเข้าสู่ endothelial  cell  ในอวัยวะดังกล่าวและเริ่มมีการเกิดขบวนการ schizogony โดยการเพิ่มขนาดและแบ่งเซลล์ภายในกลายเป็นระยะ schizont  ซึ่ง schizont  มี 2 แบบ  แบบแรก คือ macroschizont ซึ่งจะมีการสร้าง merozoite  จำนวนเล็กน้อย (ประมาณ 3 เซลล์) แต่ merozoite มีขนาดใหญ่  ซึ่ง merozoite  ที่ได้ในชนิดนี้จะเข้าสู่  endothelial cell  ใหม่หลังจากออกจาก schizont อันเดิม และกลายเป็น  schizont  ใหม่ที่จะผลิตให้  merozoite  ต่อไป   และแบบที่สอง  คือ   microschizont  เป็นแบบที่ผลิตให้  merozoite  จำนวนมาก (ประมาณ  30 – 40 เซลล์)  ซึ่ง merozoite  ที่ได้จะออกจาก schizont แล้วเข้าสู่เม็ดเลือดขาวกลายเป็นระยะ gametocyte (gamont)  ต่อไป  ขบวนการ schizogony สามารถเกิดขึ้นได้หลายครั้งตราบใดที่  merozoite  ที่ได้ยังเข้าสู่  endothelial  cell  ใหม่ก็จะสร้าง  schizont  ใหม่ได้เรื่อย ๆ  แต่ขบวนการ schizogony จะสิ้นสุดลงหาก  merozoite  ที่ได้เข้าสู่เม็ดเลือดขาวชนิด Neutrophil และ Monocyte ต่อไป  ระยะ microgamont  และ  macrogamont  ในเม็ดเลือดขาวมีรูปร่างไม่แตกต่างกันจึงไม่สามารถแยกจากกันได้

เมื่อเห็บดูดเลือดสุนัขเข้าสู่ทางเดินอาหาร เชื้อระยะ gamont จะออกจากเม็ดเลือดขาว  จากนั้น microgamont จะให้ 2  non – flagellate  microgametes และ macrogamoant  จะให้  1  macrogamete  ซึ่งจะถูก  microgamete  ผสม  แล้วกลายเป็น  motite  zygote (ookinete)   จากนั้น ookinete จะไชทะลุผนังทางเดินอาหารเห็บเข้าสู่ช่องว่างลำตัวของเห็บ  ookinete จะกลายเป็น  oocyst  ซึ่งภายในประกอบด้วย sporocyst  ประมาณ 30 – 50 อัน  โดยแต่ละ  sporocyst  มี  sporozoite  ประมาณ 12 – 24 เซลล์ (เฉลี่ย 16 เซลล์)   การถ่ายทอดเชื้อในเห็บเป็นแบบ  transtadial  transmission    ในแมวนั้นนอกจากติดทางการกินเห็บแล้วยังสามารถติดได้โดยการกินสัตว์ที่มีเชื้ออยู่ในเนื้อเยื่อ  เช่น  หนู  โดย  meront ที่เป็นระยะติดต่อในหนูสู่แมว คือ meront ที่ภายในประกอบด้วย merozoite 1 – 2  เซลล์

Comments are closed.